تحصیل رایگان در آلمان

آیا تحصیل در آلمان رایگان است؟

بیشتر دانشگاه‌های دولتی آلمان شهریه‌ای از دانشجویان خود دریافت نمی‌کنند و تنها هزینه‌های اندکی تحت عنوان هزینه‌های اداری درخواست می‌کنند. معمولا هزینه‌های اداری چیزی در حدود 100 تا 300 یورو (و گاهی تا 500 یورو در برخی از دانشگاه‌ها) برای هر ترم هستند.

البته هزینه‌های زندگی شامل مسکن، خورد و خوراک، حمل‌ونقل و بیمه درمانی به عهده دانشجویان است.

بسیاری از دانشجویان به دنبال راه‌هایی هستند تا این هزینه‌های زندگی و اداری را نیز تامین کنند و به شکل کاملا رایگان در آلمان تحصیل نمایند. در ادامه روش‌های تحصیل رایگان در آلمان را شرح می‌دهیم.

روش‌های تحصیل رایگان در آلمان

هر چند اکثر دانشگاه‌های آلمان شهریه‌ای از دانشجویان دریافت نمی‌کنند، دانشجویان باید هزینه‌های زندگی و نیز هزینه اداری دانشگاه را خودشان پرداخت کنند. برای تامین این دو هزینه نیز روش‌های زیر وجود دارند:

• اخذ بورسیه تحصیلی
• کار دانشجویی

در ادامه هر یک از روش‌های فوق را توضیح می‌دهیم.

تحصیلات رایگان در آلمان با اخذ بورسیه تحصیلی

یکی از بهترین روش‌ها برای تحصیل رایگان در آلمان، دریافت بورسیه‌های تحصیلی این کشور است. این بورسیه‌ها از طرف دولت آلمان، دانشگاه محل تحصیل یا سازمان‌های غیر دولتی به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌شوند.

برخی از انواع بورسیه‌های تحصیلی در آلمان عبارتند از:

• بورسیه بنیاد DAAD: بورسیه بنیاد DAAD یا سازمان خدمات تبادلات علمی آلمان به دانشجویان بین‌المللی با شرایط مختلف تحصیلی ارائه می‌شود و معمولا تمامی هزینه‌های تحصیل، مسکن، بیمه و هزینه‌های زندگی دانشجو را پوشش می‌دهد. داشتن مدرک کارشناسی و تسلط به زبان آلمانی یا انگلیسی از شروط دریافت این بورسیه است.
• بورسیه‌های دانشگاه‌های دولتی آلمان: برخی از دانشگاه‌های دولتی آلمان مانند دانشگاه مونیخ، دانشگاه هومبولت برلین و دانشگاه فرایبورگ، به‌طور مستقیم به دانشجویان بین‌المللی بورسیه می‌دهند. بورسیه هر دانشگاه از نظر مقطع تحصیلی، میزان پوشش هزینه و شرایط دریافت با بورسیه دانشگاه‌های دیگر تفاوت دارد.
• بورسیه‌های بنیادهای خصوصی و غیر دولتی: این بورسیه‌ها معمولا توسط سازمان‌های خصوصی، بنیادهای خیریه و نهادهای تجاری ارائه می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان از بورسیه بنیاد گوته، بورسیه بنیاد آلبرت آینشتاین و بورسیه هاینریش بل نام برد.

هر بورسیه شرایط اخذ مربوط به خود را دارد که در سایت مربوطه به آن بورسیه اعلام می‌شود. با این حال، به طور کلی، داشتن شرایط زیر شانس شما را برای دریافت انواع مختلف بورسیه تحصیلی در آلمان افزایش می‌دهد:

• نمرات و معدل بالا
• مدرک زبان انگلیسی یا آلمانی با نمره بالا
• سابقه پژوهش (مثل چاپ مقاله در ژورنال‌های معتبر)
• سابقه تدریس
• سابقه کار مرتبط با برنامه تحصیلی
• داشتن گواهینامه‌های شرکت در دوره‌های مرتبط

تحصیل رایگان در آلمان با کار دانشجویی

کار دانشجویی یکی دیگر از روش‌های رایج برای تامین هزینه اداری دانشگاه و نیز هزینه‌های زندگی در آلمان است.

در ادامه شرایط کار دانشجویی در آلمان را مرور می‌کنیم:

• حداکثر 20 ساعت در هفته در طول ترم
• حداکثر 40 ساعت در هفته در تعطیلات
• حداکثر 120 روز کار فول تایم یا 240 روز کار نیمه وقت در سال برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا

میانگین درآمد کار دانشجویی در آلمان بین 12 تا 20 یورو در ساعت است. همچنین اگر حقوق شما کمتر از 538 یورو در ماه باشد از پرداخت مالیات معاف خواهید شد. در غیر این صورت هر ماه مبلغی به عنوان مالیات از حقوق شما کسر خواهد شد. البته دانشجویان می‌توانند با تکمیل فرم Tax Return مبلغ مالیات خود را پس بگیرند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانند به این صفحه از سایت DAAD مراجعه کنید.

رایج‌ترین کارهای دانشجویی در آلمان عبارت‌اند از:

• شغل‌های آکادمیک مثل دستیار تدریس (Teaching Assistant) و دستیار تحقیق (Research Assistant)
• فروشندگی
• انبارداری
• تحویل غذا

شرایط تحصیل رایگان در آلمان در مقاطع مختلف

در ادامه شرایط تحصیل رایگان در آلمان را برای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا توضیح می‌دهیم.

تحصیل رایگان کارشناسی در آلمان

بیشتر برنامه‌های تحصیلی دوره کارشناسی در آلمان 3 تا 4 ساله هستند. معمولا این برنامه‌های تحصیلی به زبان آلمانی ارائه می‌شوند؛ بنابراین یکی از شرایط تحصیل رایگان در آلمان در مقطع کارشناسی داشتن مدرک زبان آلمانی سطح B1 است. برخی از شرایط دیگر تحصیل کارشناسی در آلمان عبارتند از:

• داشتن مدرک دیپلم
• داشتن معدل بالا
• نیاز به پرداخت هزینه بیمه درمانی از سوی دانشجو
• نیاز به پرداخت هزینه ثبت نام و امور اداری

تحصیل رایگان کارشناسی ارشد در آلمان

طول دوره تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان معمولا 2 سال است. برخی از دانشگاه‌هایی که آموزش رایگان در این مقطع را به دانشجویان ارائه می‌دهند شامل دانشگاه‌ LMU، دانشگاه Freie برلین و دانشگاه ULM هستند.

مهمترین شرایط تحصیل رایگان کارشناسی ارشد در آلمان عبارت اند از:

• برخورداری از مدرک مدرک کارشناسی
• داشتن معدل بالا
• مدرک زبان انگلیسی یا آلمانی
• ارائه انگیزه‌نامه قوی
• ارائه توصیه نامه از اساتید مقطع قبلی
• نیاز به پرداخت هزینه بیمه درمانی از سوی دانشجو
• نیاز به پرداخت هزینه ثبت نام و امور اداری

تحصیل رایگان دکترا در آلمان

تحصیل دکترا در آلمان به طور معمول بین 3 تا 4 سال طول می‌کشد. این مقطع بیشتر بر تحقیق و پژوهش علمی متمرکز است و دانشجویان دکترا باید یک پروژه تحقیقاتی اصلی را زیر نظر استاد راهنما انجام دهند. از جمله دانشگاه‌های آلمان که برنامه آموزشی رایگان را به دانشجویان مقطع دکترا در این کشور ارائه می‌دهند می‌توان از دانشگاه فرایبورگ، دانشگاه گوتینگن، دانشگاه فنی مونیخ و دانشگاه مونیخ نام برد.

مهمترین شرایط تحصیل دکترا رایگان در آلمان عبارت اند از:

• داشتن مدرک کارشناسی ارشد
• داشتن معدل بالا
• مدرک زبان انگلیسی یا آلمانی
• برخورداری از رزومه علمی و تحقیقاتی قوی
• تعیین یک پروژه تحقیقاتی با هماهنگی دانشگاه
• ارائه انگیزه‌نامه قوی
• ارائه توصیه نامه از اساتید مقطع قبلی
• نیاز به پرداخت هزینه بیمه درمانی از سوی دانشجو
• نیاز به پرداخت هزینه ثبت نام و امور اداری

تحصیل رایگان در آلمان با دیپلم

تحصیل در آلمان با مدرک دیپلم برای دانشجویان بین‌المللی امکان‌پذیر است و بسیاری از دانشگاه‌های دولتی این کشور امکان پذیرش بدون پرداخت شهریه را برای دانش‌آموزانی که مدرک دیپلم معادل آلمان دارند، فراهم کرده‌اند. از جمله دانشگاه‌هایی که این خدمات را ارائه می‌دهند می‌توان به دانشگاه لایپزیگ، دانشگاه هایدلبرگ، دانشگاه کلن، دانشگاه بن و دانشگاه مانهایم اشاره کرد.

برای پذیرش در دانشگاه‌های آلمان با مدرک دیپلم، اعتبار مدرک شما باید تایید شود. این یعنی دیپلم شما باید معادل دیپلم آلمانی باشد و این موضوع از طریق Anabin (بانک اطلاعاتی معادلات مدارک تحصیلی) بررسی می‌شود. اگر اعتبار مدرک دیپلم شما تایید نشود، نیاز به گذراندن دوره‌های پیش‌نیاز یا Studienkolleg (دوره آماده‌سازی دانشگاهی) وجود دارد.

از سوی دیگر برخی از دانشگاه‌ها ممکن است آزمون‌هایی مانند Feststellungsprüfung (آزمون تعیین صلاحیت) را برای سنجش دانش متقاضیان برگزار کنند.

تحصیل رایگان در آلمان به زبان انگلیسی

پیش‌تر گفتیم که اکثر برنامه‌های دانشگاه‌های آلمان در مقاطع مختلف به زبان آلمانی برگزار می‌شوند. با این حال تعداد قابل توجهی از دانشگاه‌های این کشور دارای برنامه‌های آموزشی به زبان انگلیسی هستند و برای شرکت در آن‌ها نیز نیازی به پرداخت شهریه وجود ندارد. از جمله این دانشگاه‌ها می‌توان به دانشگاه‌های برلین، دویسبورگ اسن (UDE)، دانشگاه فنی دارمشتات و دانشگاه هامبورگ اشاره کرد.

این برنامه‌های تحصیلی نیز بیشتر مربوط به رشته‌های مهندسی، علوم کامپیوتر، اقتصاد، حقوق، مدیریت و علوم انسانی هستند.

برای تحصیل در آلمان به زبان انگلیسی، داشتن تسلط کافی به زبان انگلیسی الزامی است. بیشتر دانشگاه‌های آلمان برای پذیرش دانشجویان در برنامه‌های انگلیسی زبان از آنها آیلتس 6.5 تا 7 و یا تافل 80 تا 100 درخواست می‌کنند.

تحصیل رایگان در آلمان در رشته‌های پرطرفدار

بسیاری از دانشجویان ایرانی به دنبال تحصیلات رایگان در آلمان در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی هستند. در ادامه شرایط تحصیلات رایگان در این رشته‌ها، که جزو بهترین رشته‌ها برای تحصیل در آلمان هستند، را توضیح می‌دهیم.

تحصیل رایگان دندانپزشکی در آلمان

در آلمان امکان تحصیل رایگان دندانپزشکی در بسیاری از دانشگاه‌های دولتی وجود دارد. البته دانشجویان باید هزینه خدمات دانشجویی و اداری دانشگاه را بپردازند که برای این رشته معمولا بین 100 تا 500 یورو است.

برای تحصیل رایگان در این رشته تسلط به زبان آلمانی اهمیت بالایی دارد زیرا برنامه‌های آموزشی دندانپزشکی عموما به زبان آلمانی تدریس می‌شود. طول دوره تحصیل دندانپزشکی در آلمان نیز در حدود 5 تا 6 سال است که شامل دوره‌های عملی و کارآموزی بالینی می‌شود.

از دانشگاه‌های مطرح در این زمینه می‌توان به دانشگاه هایدلبرگ و دانشگاه مونیخ اشاره کرد.

تحصیل رایگان پزشکی در آلمان

اکثر دانشگاه‌های آلمان که رشته پزشکی را ارائه می‌دهند از دانشجویان خود شهریه دریافت نمی‌کنند. اما یک استثنا در این زمینه وجود دارد. دانشجویان بین المللی خارج از اتحادیه اروپا که می خواهند در دانشگاهی در ایالت فدرال بادن-وورتمبرگ تحصیل کنند باید برای هر ترم تحصیلی خود 1,500 یورو بپردازند. این دانشگاه‌ها شامل دانشگاه توبینگن، دانشگاه هایدلبرگ، دانشگاه اشتوتگارت و برخی دانشگاه‌های دیگر هستند.

طول برنامه‌های تحصیل پزشکی در آلمان نیز معمولا در حدود 6 سال است که شامل آموزش‌های نظری، عملی و کارآموزی در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها می‌شود. در ضمن باید بدانید که پذیرش در این رشته در دانشگاه‌های آلمانی فضایی رقابتی دارد و برخی دانشگاه‌ها نیز آزمون‌های ورودی را برگزار می‌کنند.

تحصیل رایگان داروسازی در آلمان

آلمان همچنین یکی از محبوب‌ترین و ارزان‌ترین کشورها برای تحصیل در رشته داروسازی است. دانشگاه‌های دولتی این کشور نیز معمولا بدون نیاز به پرداخت شهریه، شرایط تحصیل در این رشته را برای دانشجویان فراهم می‌کنند. برای نمونه دانشگاه آزاد برلین دارای یک برنامه چهار ساله لیسانس داروسازی به زبان آلمانی و یک برنامه کارشناسی ارشد در رشته بیوشیمی است.

دانشگاه‌های رایگان آلمان

در جدول زیر فهرست برترین دانشگاه‌های رایگان آلمان و رتبه‌بندی آن‌ها در رنکینگ جهانی QS را آورده‌ایم.

آلمان دارای بیش از 40 دانشگاه دولتی معتبر است که بسیاری از آن‌ها در فهرست برترین دانشگاه‌های جهان در رنکینگ‌های مختلف مانند QS قرار دارند. این دانشگاه‌ها بیشتر در شهرهای بزرگ و علمی این کشور مانند برلین، مونیخ، هامبورگ، فرانکفورت، کلن، لایپزیگ و هایدلبرگ واقع شده‌اند. بر اساس نظام آموزشی آلمان تحصیل در این دانشگاه‌ها نیازی به پرداخت شهریه ندارد.

توجه داشته باشید که گاهی برخی از رشته‌های مقطع دکترا یا برخی از برنامه‌های آموزشی به زبان انگلیسی، ممکن است دارای شهریه یا هزینه‌هایی تحت عناوین دیگر باشند.

راه‌های کاهش هزینه زندگی دانشجویی در آلمان

هزینه زندگی دانشجویی در آلمان به‌طور میانگین بین 800 تا 1,200 یورو در ماه است. عمده این هزینه مربوط به اجاره مسکن یا خوابگاه می‌شود. هزینه‌های دیگر شامل خورد و خوراک، رفت‌وآمد و بیمه سلامت می‌شوند.

برخی از راه‌های کاهش هزینه زندگی دانشجویی در آلمان عبارتند از:

• استفاده از کارت‌های دانشجویی برای دریافت تخفیف در مواردی مانند حمل‌ونقل‌ عمومی و خرید از رستوران‌ها و فروشگاه‌ها
• تحصیل در شهرهایی که هزینه دانشجویی در آن‌ها کمتر است؛ مانند شهرهای لایپزیگ و پادربورن
• زندگی در خوابگاه‌های دانشجویی به‌جای اجاره خانه مستقل
• پخت غذا در منزل
• استفاده از حمل‌ونقل عمومی ارزان
• استفاده از اپلیکیشن‌های سایت‌هایی که تخفیف‌ ارائه می‌دهند

سوالات متداول